Het drama dat niet had mogen plaatsvinden heeft zich toch voltrokken. In allerlei toonaarden heeft de raad zich helder uitgesproken over het taakstellend karakter van het beschikbaar gestelde krediet. En daar was ook alle reden toe, gelet op de in onze samenleving gevoerde discussie over het nieuwe gemeentehuis.
Onze fractie heeft veel vragen. Die ga ik thans (nog) niet stellen. Voor de korte termijn wil onze fractie in de raad heldere afspraken over een aantal zaken.

Maar ik wil niet onvermeld laten dat er ook een menselijke kant blijft zitten aan deze zaak. Bestuurders en ambtenaren die bij dit project betrokken waren.
Maar vanavond moeten we het hebben over de politieke kant van deze zaak. De grote vraag is: “Wie is bestuurlijk verantwoordelijk?” Een andere politieke vraag is: “Welke politieke consequenties moet dit hebben?” Die vragen zijn voor de fractie van de ChristenUnie hoogst actueel en daarop dient op korte termijn een antwoord te komen.

Ik wil ook in dit verband de betrokkenheid van onze samenleving niet vergeten. Lange tijd was dit gemeentehuis onderwerp van gesprek. Veelal met een kritische ondertoon, maar ook inwoners die dit wel een goed besluit vonden. Maar in beide meningen, kwam altijd het aspect van het geld met de mededeling dat het geen cent meer mocht worden.

Onze fractie stoort zich aan een aantal signalen van de laatste dagen. Signalen in stukken van het college en uit publicaties in de pers.

1. Jan en alleman wordt voor de fout verantwoordelijk gemaakt. In het voorstel van b&w van 1 april 2008 staat op blz. 2 dat “in het bestuurlijke besluitvormingsproces en in de periodiek aan de stuurgroep verstrekte budgetbewakingsoverzichten heeft dit bedrag steeds voorgelegen”. Op bladzijde 4 van de bijlage staat onderaan: “deze opzet is afgestemd met de ambtelijke organisatie en vervolgens voorgelegd aan en goedgekeurd door college en stuurgroep”.
De veronderstelde betrokkenheid van de stuurgroep via perspublicaties laat ik nu maar even buiten beschouwing.
Ik moest bij het lezen nog denken aan de werkwijze van een Thools raadslid van pakweg 20 jaar geleden. Bij elke kredietvotering melde hij dat hij de berekening had nagerekend en soms melde hij met enige vreugde dat hij een verschil had gevonden. Voor onze fractie staat vast dat vandaag de dag het college verantwoordelijk voor berekeningen in voorstellen, de gemeenteraad via kredietvotering de financiële kaders aan geeft en dat de raad daarna moet kunnen controleren. De raad mag op geen enkele manier monddood gemaakt worden door een verondersteld commitment voor de uitvoering waarvoor het college verantwoordelijk is. Dat de fout toch is gemaakt wordt alleen maar schrijnender door te beseffen dat er veel geld is uitgegeven aan een bureau voor het uitvoeren van het bouwmanagement.
Naar onze mening moet deze onduidelijkheid uit de wereld. Het college is verantwoordelijk voor de uitvoering en de gemeenteraad moet haar handen vrij hebben om die noodzakelijk controlerende rol uit te kunnen voeren.

2. Het 2e waaraan onze fractie zich stoort is de oplossing die het college voorstelt om het tekort te financieren. Als gevolg van gewijzigd afschrijvingsbeleid is er € 76.800,00 per jaar aan financiële ruimte gekomen. Maar er liggen nog heel veel andere wensen in de gemeente. Ik noem uitvoeren sportnota, wensen onderhoud openbare ruimte (denk aan kernbezoek Scherpenisse), speelvoorzieningen voor de jeugd en ga zo maar door. En vrijkomend geld kan maar één keer uitgegeven worden.
We zijn het eens met de conclusie op blz. 2 dat “wanneer er geen aanvullend krediet gevoteerd had moeten worden, had dit volledige bedrag voor andere doeleinden aangewend kunnen worden”.
Onze fractie is van mening dat dit zo moet blijven. Op geen enkele manier mag de burger iets merken van deze fout. Wij willen dat het tekort van € 1.3 miljoen gevonden wordt in de uitgaven voor bestuurlijke en ambtelijke bedrijfsvoering, zonder dat ook daar de burger iets van merkt en zullen het college verzoeken daarvoor met een voorstel te komen. Op die manier laat je naar de bevolking zien hoe je met verantwoordelijkheden om wilt gaan.

Conclusie in 1e termijn.
We hebben te maken met hoogst ernstige zaak en om die reden dient onze fractie 2 amendementen in, waarmee we onze verantwoordelijkheid willen nemen.

1.    de raad moet besluiten een onafhankelijk in te stellen.
Waarom: wie garandeert mij dat de huidige berekening de juiste is?
Hoe en in welke vorm moet het resultaat zijn van nader overleg. Wij stellen u voor hiervoor een voorbereidingsgroep in te stellen bestaan uit 4 raadsleden; 2 namens oppositie en 2 namens coalitie. Deze voorbereidingsgroep wordt verzocht om binnen 3 weken advies uit te brengen, waarna begin mei 2008 een extra raadsvergadering wordt gehouden en een besluit wordt genomen over de vorm van het onafhankelijk onderzoek.

2.    het principebesluit te nemen om de overschrijding in z’n geheel ten laste te brengen van de kosten van bedrijfsvoering. Het college verzoeken hierover een voorstel aan de raad voor te leggen. De kaders zijn wat ons betreft: a. totaal tekort meenemen dus incl. aanbestedingsvoordeel, b. moet in periode van 3 jaar bekostigd worden en c. maatregelen mogen geen gevolg hebben voor de burger en d. moeten echt extra maatregelen zijn en geen ruimte benutten die op een natuurlijke wijze ontstaat

(Indien de raad onverhoopt niet tot het instellen van een onafhankelijk onderzoek beslist dan zullen de oppositiepartijen overwegen zelf een onderzoek in te stellen).

Vragen:
1. Is tekort € 1.3 miljoen?
2. Is oorzaak terug te voeren tot fout met BTW?
3. Is oorspronkelijke kredietraming van de raad juist m.a.w. er is te veel geld door het college uitgegeven?
4. Wie is verantwoordelijk?
5. Indien dat het college is, welke consequenties trekt het college hier uit?
6. Hoe denkt college over het instellen van een onafhankelijk onderzoek?